Τραύμα και Διαταραχή: Η κρίσιμη διαφορά που αλλάζει τον τρόπο που θεραπευόμαστε

Η Νευροεπιστήμη

Συχνά μπερδεύουμε την έννοια του τραύματος με αυτή της διαταραχής, όμως στη γλώσσα των νευροεπιστημών πρόκειται για δύο διαφορετικές πραγματικότητες.

Το τραύμα είναι η εμπειρία – το γεγονός ή η σειρά γεγονότων που συγκλονίζει το νευρικό μας σύστημα και ξεπερνά την ικανότητά μας να το επεξεργαστούμε.

Η διαταραχή, αντίθετα, είναι το αποτέλεσμα που μπορεί να προκύψει όταν το τραύμα παραμένει ανεπεξέργαστο και οι επιπτώσεις του παγιώνονται στον τρόπο που λειτουργεί ο εγκέφαλος, το σώμα και η ψυχή μας.

Κατανοώντας αυτή τη διαφορά, μπορούμε να προσεγγίσουμε τη θεραπεία πιο στοχευμένα: να δούμε το τραύμα όχι ως μόνιμη ταυτότητα, αλλά ως πληγή που μπορεί να επουλωθεί, πριν μετατραπεί σε χρόνια κατάσταση που επηρεάζει κάθε πτυχή της ζωής μας.

Τραύμα

Ορισμός: Ένα γεγονός ή σειρά γεγονότων που υπερβαίνει την ικανότητα του νευρικού συστήματος να τα επεξεργαστεί και να τα ενσωματώσει με υγιή τρόπο.

Επίπεδο: Είναι αιτία ή ερέθισμα, όχι απαραίτητα μόνιμη κατάσταση.

Νευροεπιστημονικά:

• Το τραύμα ενεργοποιεί έντονα το σύστημα άγχους (αμυγδαλή, υποθάλαμος, άξονας HPA).
• Αν δεν επιλυθεί, αφήνει αποτυπώματα στη λειτουργία του εγκεφάλου, επηρεάζοντας μνήμη, συγκέντρωση και ρύθμιση συναισθημάτων.

Παράδειγμα: Ένα αυτοκινητιστικό ατύχημα, μια βίαιη εμπειρία ή παραμέληση στην παιδική ηλικία.

Διαταραχή

Ορισμός: Μια διάγνωση ή μόνιμη/χρόνια κατάσταση που εμφανίζεται όταν οι συνέπειες του τραύματος ή άλλων παραγόντων έχουν διαταράξει την ομαλή λειτουργία του εγκεφάλου και του σώματος.

Επίπεδο: Είναι αποτέλεσμα, μια παθολογική κατάσταση που μπορεί να προκύψει μετά από τραύμα (όχι πάντα).

Νευροεπιστημονικά:

• Περιλαμβάνει μόνιμες ή χρόνιες αλλαγές σε εγκεφαλικά κυκλώματα (π.χ. στον ιππόκαμπο, στον προμετωπιαίο φλοιό).
• Η ρύθμιση ορμονών και νευροδιαβιβαστών (κορτιζόλη, σεροτονίνη κ.λπ.) μπορεί να είναι δυσλειτουργική σε μόνιμη βάση.

Παράδειγμα: Μετατραυματική διαταραχή άγχους (PTSD), αγχώδης διαταραχή, κατάθλιψη.

Με απλά λόγια:

• Το τραύμα είναι το “χτύπημα” στο νευρικό σύστημα.
• Η διαταραχή είναι το “αποτύπωμα” που μένει αν το χτύπημα δεν γιατρευτεί.

Οι ρίζες της Διατραχής

Μπορούν να γεννηθούν παιδιά που ήδη εμφανίζουν στοιχεία κάποιας διαταραχής, αλλά αυτό συμβαίνει σε συγκεκριμένες περιπτώσεις και με διαφορετικούς μηχανισμούς. Σύμφωνα με τις νευροεπιστήμες, υπάρχουν τρεις βασικοί δρόμοι:

1. Γενετική προδιάθεση

• Κάποιες διαταραχές (π.χ. αυτισμός, διπολική διαταραχή, ορισμένες μορφές σχιζοφρένειας) έχουν ισχυρό γενετικό υπόβαθρο.
• Το παιδί δεν “παθαίνει” τη διαταραχή από εξωτερικό τραύμα· γεννιέται με ένα νευρικό σύστημα που έχει διαφορετική δομή ή λειτουργία.
• Η εκδήλωση μπορεί να είναι άμεση ή να φανεί σε μεταγενέστερα στάδια ανάπτυξης.

Επίδραση περιβάλλοντος πριν τη γέννηση (prenatal stress/trauma)

• Ο μηχανισμός συνήθως περιλαμβάνει αυξημένη κορτιζόλη και φλεγμονώδεις αντιδράσεις που περνούν τον πλακούντα.
• Αυτό αυξάνει τον κίνδυνο για συναισθηματικές ή γνωστικές διαταραχές στο παιδί.
• Αυτό αυξάνει τον κίνδυνο για συναισθηματικές ή γνωστικές διαταραχές στο παιδί.

3. Επιγενετικές αλλαγές

• Τραύματα που βίωσε η μητέρα ή ακόμη και οι παππούδες μπορούν να επηρεάσουν τη ρύθμιση γονιδίων (μέσω επιγενετικών μηχανισμών όπως η μεθυλίωση DNA).
• Αυτές οι αλλαγές δεν αλλοιώνουν το DNA, αλλά επηρεάζουν πώς εκφράζονται τα γονίδια, διαμορφώνοντας την ευαλωτότητα σε διαταραχές.

Συμπέρασμα

Ναι, ένα παιδί μπορεί να γεννηθεί με διαταραχή ή με αυξημένη ευαλωτότητα προς αυτή, είτε λόγω κληρονομικότητας είτε λόγω επιρροών στην εγκυμοσύνη. Όμως το αν θα εκδηλωθεί και πώς, εξαρτάται συχνά και από το περιβάλλον που θα μεγαλώσει.

Γιατί έχει σημασία να ξέρουμε τη διαφορά

Αν δούμε τη διαταραχή απλώς ως “τραύμα”, μπορεί να υποτιμήσουμε το βάθος και την πολυπλοκότητά της. Αντίστροφα, αν δούμε το τραύμα ως μόνιμη “ετικέτα” διαταραχής, χάνουμε την ελπίδα ότι μπορεί να θεραπευτεί πριν γίνει χρόνιο πρόβλημα. Η σωστή διάκριση μάς επιτρέπει:

• Να παρέμβουμε νωρίς.
• Να προσαρμόσουμε τη θεραπεία στη φάση που βρίσκεται το άτομο.
• Να ενισχύσουμε την αίσθηση ελπίδας και αυτοαποτελεσματικότητας.

Η προοπτική της θεραπείας

Οι σύγχρονες θεραπευτικές προσεγγίσεις — από τη νευροβιολογική ρύθμιση έως τις ενεργειακές θεραπείες μέσα από την Κοσμοενεργειακή Θεραπευτική — δείχνουν ότι ο εγκέφαλος και το σώμα έχουν τεράστια ικανότητα επανόρθωσης.

Μέσα από τη συνειδητή εργασία, την εφαρμογή ηλεκτρομαγνητικών θεραπευτικών συχνοτήτων, γίνεται ρύθμιση του νευρικού συστήματος και επανασύνδεση με το σώμα. Πλέον μπορούμε να απελευθερώσουμε το παρελθόν και να ξαναχτίσουμε την εσωτερική ισορροπία.

Οι βασικές διαφορές με μια ματιά

Μαιρή Μάρκου
info@marymarkou.com
Ενεργειακή Θεραπεύτρια & Συγγραφέας

Διευθύντρια Σπουδών της Ακαδημίας Κοσμοενεργειακής Θεραπευτικής
www.marymarkou.com